Tuż pod Krakowem znajduje się jedna z najsłynniejszych w świecie, historią sięgająca średniowiecza, Kopalnia Soli w Wieliczce, która w 1978 roku została wpisana na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wieliczka
Magnum Sal – Wielka Sól, bo tak w dawnych czasach o niej mówiono, udostępnia turystom dwie trasy w kopalni: turystyczną i górniczą. Trasa turystyczna ma długość blisko 3 km. Zwiedza się ponad 20 wykutych w soli wyrobisk górniczych, rozmieszczonych na głębokości od 64 do 135 m (w tym najpiękniejszą kaplicę św. Kingi). Zwiedzanie Trasy górniczej rozpoczyna się w szybie Regis i trwa około 3 godziny. Przewodnik przydziela turystom szereg zadań, dzięki którym mogą poznać specyfikę pracy górnika. W Kopalni Soli „Wieliczka” działa też uzdrowisko zajmujące się leczeniem schorzeń górnych i dolnych dróg oddechowych w unikatowym mikroklimacie podziemnych komór solnych.
Zamek Żupny w Wieliczce
XIII-wieczny zespół zamkowy jest znakomitym przykładem architektury średniowiecznej z czasów nowożytnych, związanej z rozwojem górnictwa solnego w Europie. Obecnie znajduje się tu muzeum, gdzie można zobaczyć wystawę historyczną, kolekcję narzędzi pracy i strojów żupników oraz zbiór solniczek. Zamek został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2013 roku.
Bochnia
Druga słynna kopalnia soli zlokowana jest w Bochni, zaledwie 27 km. od w/w Kopalni soli w Wieliczce. Kopalnia Soli Bochnia, założona w 1248 roku, jest najstarszą kopalnią soli w Polsce. Od blisko 30 lat prowadzi działalność turystyczną w zabytkowych wyrobiskach, oferując różnorodne atrakcje dla zwiedzających.
W 2013 roku kopalnia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a w 2000 roku uznana za Pomnik Historii. Dla turystów przygotowano trasy o różnej tematyce i stopniu trudności. Kopalnia oferuje również noclegi w solnej scenerii i leczniczym mikroklimacie.
MIEJSCE PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ - BIRKENAU.
BYŁY NIEMIECKI NAZISTOWSKI OBÓZ KONCENTRACYJNY I ZAGŁADY
Auschwitz stało się dla świata symbolem wojny, terroru, ludobójstwa i Holokaustu. Obóz Auschwitz został założony przez Niemców na terenie okupowanego Oświęcimia jako obóz dla polskich więźniów politycznych, których pierwszy transport przywieziono z więzienia w Tarnowie 14 czerwca 1940 r. Od 1942 roku KL Auschwitz był największym z niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków Zagłady. Niemcy zgładzili tu co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Od 1947 roku na terenach byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady działa Państwowe Muzeum, które jest placówką naukowo-badawczą i edukacyjną. Gromadzi, opracowuje, konserwuje i udostępnia dokumenty i przedmioty poobozowe.
W 1979 roku tereny byłego KL Auschwitz-Birkenau zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dzień wyzwolenia obozu – 27 stycznia – został uchwalony przez ONZ Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Rodzinne miasto świętego Jana Pawła II można zwiedzić, spacerując Szlakiem Karola Wojtyły. Na rogu ul. Kościelnej i rynku, stoi późnobarokowa bazylika Ofiarowania NMP wzniesiona w XVIII w. Kościół znany jest przede wszystkim jako miejsce chrztu Karola Wojtyły. Wierni przybywają do bazyliki także przed cudowny obraz MB Nieustającej Pomocy oraz do kaplicy św. Jana Pawła II, gdzie umieszczone są Jego relikwie. Z kolei w wielu kawiarniach na wadowickim rynku można spróbować „papieskich kremówek“.
Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II, ul. Kościelna 7, Wadowice
+48 33 8233565, +48 33 8232662
zakup biletów on-line: domjp2.pl
Zakopane to górska stolica Polski, centrum aktywnego wypoczynku i rekreacji – położone w cieniu Tatr, pod majestatycznym, zwieńczonym krzyżem Giewontem, zaprasza zarówno latem, jak i zimą. Z Zakopanego można udać się na spacery w malownicze tatrzańskie doliny, jak i na górskie wędrówki aż po skaliste wierzchołki gór. Na amatorów białego szaleństwa czekają w okolicy dziesiątki stoków, gdzie nawet zupełnie początkujący pod okiem doświadczonych instruktorów, mogą stawiać pierwsze narciarskie kroki.
Wille w stylu zakopiańskim to perełki architektury. Ich formę zawdzięczamy Stanisławowi Witkiewiczowi, malarzowi, pisarzowi i architektowi, który – zafascynowany sztuką góralską – twórczo wykorzystał elementy tradycyjnego budownictwa i zdobnictwa. W pierwszej willi wzniesionej w stylu zakopiańskim, tj. pochodzącej z 1892 r. Kolibie, działa dziś Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Pięknymi przykładami tej estetyki są również wille: Pod Jedlami (na Kozińcu), Oksza (ul. Zamoyskiego 25) i Witkiewiczówka (Droga na Antałówkę 6).
Muzeum Stylu Zakopiańskiego Willa Koliba,
ul. Kościeliska 18, Zakopane,
+48 18 2637065,
muzeumtatrzanskie.pl
Krupówki to jedna z najsłynniejszych ulic w Polsce. Ten deptak to prawdziwe serce Zakopanego. Mnóstwo tu sklepów z pamiątkami, restauracji, gdzie można spróbować regionalnych przysmaków, stoisk z góralskimi serami (w tym z najbardziej znanym, wędzonym oscypkiem).
Muzeum Tatrzańskie znajduje się przy Krupówkach. Murowany gmach w stylu zakopiańskim mieści wspaniałą kolekcję przyrodniczą (m.in. z około 230 gatunkami wypchanych zwierząt) oraz ekspozycję etnograficzną przybliżającą kulturę góralską. Trzeci dział poświęcony jest historii Podhala, Zakopanego i turystyki tatrzańskiej. Na tyłach gmachu rozciąga się alpinarium Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk.
Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego – Gmach Główny,
ul. Krupówki 10, Zakopane,
+48 18 2015205, +48 18 2012935,
muzeumtatrzanskie.pl
Stary Cmentarz na Pęksowym Brzyzku (nazywany też Starym Cmentarzem) to jedna z najbardziej znanych polskich nekropolii. Powstała przy ul. Kościeliskiej w poł. XIX w. , a jej nazwę utworzono od nazwiska Jana Pęksy – darczyńcy ziemi. Pochowano tu wiele znanych osób związanych z górami oraz ludzi kultury i sztuki.
Spływ na flisackiej tratwie to niesamowita wycieczka Przełomem Dunajca, pełnym ostrych zakoli wśród pionowych wapiennych skał. Majestatyczny Pieniński Park Narodowy oglądany z poziomu wody to unikalna atrakcja z ponad dwustuletnią tradycją! Na tratwie flisackiej mieści się 12 osób i dwóch sterujących flisaków.
Sezon flisacki trwa codziennie od 1 kwietnia do 31 października, za wyjątkiem pierwszego dnia Świąt Wielkanocnych oraz Bożego Ciała. Bilety dostępne są w przystaniach końcowych oraz online na flisacy.pl/. Wspaniałą pamiątką może być zdjęcie, które można zamówić u flisaka za niewielką opłatą.
Dla osób chcących aktywnie przemierzać Przełom Dunajca istnieje wiele wariantów tras kajakowych lub rafting. Rzeka ta ma niewielki stopień trudności, dlatego każdy sobie z nią poradzi.
Tryskające w południowej części Małopolski wody mineralne to bogactwo regionu. Wyrosły przy nich górskie uzdrowiska. Ich zalety to – oprócz zdrojów mineralnych – także malownicze położenie wśród lasów, górski klimat, ciekawa historia i architektura. Na gości czeka tam bogata infrastruktura: domy uzdrowiskowe, pijalnie wód i ośrodki SPA.
Warto wiedzieć, że w Małopolsce – a dokładnie na Podhalu – występują obficie także wody termalne. Dzięki ich wielkim podziemnym zasobom, wydobywanym z dużej głębokości, powstały nowoczesne kąpieliska termalne w Bukowinie Tatrzańskiej, Zakopanem, Białce Tatrzańskiej, Szaflarach i Chochołowie (zob. s. 52).
Krynica-Zdrój
Miasto – zwane perłą polskich uzdrowisk – ma nie tylko cechy europejskich kurortów: deptak, stylowe pensjonaty czy domy zdrojowe, ale przede wszystkim pijalnie wód, w których dostępnych jest większość miejscowych skarbów natury – 23 ujęcia wód mineralnych, z najpopularniejszą „Kryniczanką“, a także źródłami Słotwinka, Jan i Zuber.
Szczawnica
Ta znana miejscowość uzdrowiskowa leży w sąsiedztwie Pienińskiego Parku Narodowego. Uzdrowisko powstało w 1839 roku. To absolutnie magiczne miejsce otoczone jest pięknymi budynkami uzdrowiskowymi w stylu alpejskim z XIX wieku.
Białka Tatrzańska
Terma Bania to nie tylko rozrywkowy park wodny, ale też ośrodek SPA. W basenach pod dachem oraz na zewnątrz znajduje się woda wydobywana z głębokości 2500 m (ma aż 72°C, ale jest schładzana). Można tu plażować na zewnątrz lub relaksować się w części wewnętrznej.
Terma Bania, ul. Środkowa 181, Białka Tatrzańska
Bukowina Tatrzańska
Termy BUKOVINA to ogromne centrum rozrywki, a przy okazji ośrodek odnowy biologicznej. Jest tu rozległy teren z widokiem na góry oraz liczne baseny z wodą o temperaturze 28–36°C (wydobywaną z głębokości 2500 m). Woda jest lekko zmineralizowana.
Termy BUKOVINA, ul. Sportowa 22, Bukowina Tatrzańska
Szaflary
Termy Szaflary to kameralny całoroczny kompleks basenów termalnych. Zasila je woda z odwiertów z głębokości aż 3000 m. W basenach ma temperaturę 30–38°C. Jest zmineralizowana, przez co korzystnie wpływa na układ mięśniowo-stawowy, łagodzi objawy chorób skórnych i koi nerwy.
Termy Szaflary, ul. Osiedle Nowe 20, Szaflary,
Termy Gorący Potok to kompleks składający się z kilkunastu basenów termalnych, uzdatnianych za pomocą lamp UV, dzięki czemu do wody nie są dodawane żadne substancje i mieszaniny chemiczne. Fontanny, wodotryski, masaże wodne i gejzery gwarantują doskonałą zabawę zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.
Termy Gorący Potok, os. Nowe 45, Szaflary,
Chochołów
Chochołowskie Termy to jeden z największych ośrodków termalnych na Podhalu i w Polsce. W skład kompleksu wchodzą 3 baseny zewnętrzne, 18 basenów wewnętrznych z wodami termalnymi i różnorodnymi atrakcjami, baseny dla dzieci z 3 zjeżdżalniami a także strefa SPA & Wellness.
Chochołowskie Termy, Chochołów 400, Chochołów
GALERIA CHOCHOŁÓW
Zakopane
Kąpielisko Polana Szymoszkowa zostało otwarte w lecie 2007 roku. Woda, która je wypełnia, pochodzi z odwiertu geotermalnego Szymoszkowa GT1 i ma temperaturę około 30°C. Według badań przeprowadzonych przez Polską Akademię Nauk woda z odwiertu została zakwalifikowana jako woda termalna, zmineralizowana.
Kąpielisko geotermalne, ul. Polana Szymoszkowa 2, Zakopane
Zalipie słynie z oryginalnej sztuki ludowej, która powstaje na ścianach domów, w mieszkalnych izbach, na piecach i krzesłach. Te bogate i niezwykle barwne kwiatowe kompozycje rozsławiły Zalipie na całym świecie.
We wsiach na Powiślu Dąbrowskim zewnętrzne ściany chat i budynków gospodarczych malowano w kwiaty już pod koniec XIX wieku. Podobnie zdobiono płoty, studnie czy psie budy oraz wnętrza chat, ściany, piece, drzwi czy okiennice. Izby dekorowano kolorowymi kwiatami z bibuły, wycinankami i pająkami ze słomy wiszącymi u powały. Zdobnictwo to powstało w końcu XVIII wieku, gdy kobiety bieliły wapnem zakopcone ściany i upiększały je wielobarwnymi roślinnymi malaturami.
Tradycyjne malunki można też zobaczyć na remizie strażackiej, przedszkolu i szkole oraz w kościele, którego całe wnętrze pokryte jest motywami kwiatowymi.
Tarnów to wyjątkowe miejsce – według telewizji CNN jedno z 15 europejskich miast wartych odwiedzenia. Perła Renesansu, miasto wielu kultur i obiektami drewnianymi na skalę europejską. Drugie co do wielkości miasto Małopolski swój charakter kształtowało w tyglu kulturowym, jaki tworzyli przez wieki jego mieszkańcy.
„Perła renesansu’’ – tak o Tarnowie i jego Starówce wypowiadają się wybitni znawcy sztuki. Wędrując ulicami Tarnowa, możemy podziwiać renesansowe kamieniczki, mieszczące się w samym sercu rynku, Dom Mikołajowski wzniesiony w XVI w., Dom Florencki czy centralnie ulokowany Ratusz z 30-metrową wieżą i najstarszym w Polsce ręcznie nakręcanym zegarem. Stare miasto – renesansowy salon Tarnowa – zachowało dawny, pochodzący z czasów lokacji w 1330 roku, owalny kształt z centralnym prostokątnym rynkiem. Rynek przez wielu uznawany jest za jeden z najpiękniejszych w Polsce. Miasto można podziwiać z 30-metrowej wieży ratusza, z której roztacza się przepiękna panorama na najbliższą okolicę i majaczące na horyzoncie pasma Beskidów.
Nierozerwalnie związane z krajobrazem Małopolski obiekty drewniane stanowią dużą grupę wśród zachowanych do dziś zabytków architektury. Znakomita większość drewnianych budynków znalazła się na Szlaku Architektury Drewnianej, liczącym w województwie małopolskim ponad 1500 km długości i skupiającym 255 obiektów w tym: 128 kościołów, 50 cerkwi, 29 budynków, 23 zespoły zabudowań, 16 muzeów i 9 skansenów. Wszystkie mają tablice informacyjne, dostarczające podstawowych informacji o obiekcie. Co roku w sezonie letnim niektóre z nich udostępniane są do zwiedzania w ramach „Otwartego Szlaku Architektury Drewnianej”. W wybranych obiektach odbywają się także koncerty z cyklu „Muzyka zaklęta w drewnie“.
Najpiękniejsze obiekty na Szlaku:
Zdecydowanie numer jeden wśród parków rozrywki w Polsce, to Energylandia, zlokalizowana w Zatorze (ok. 50 km od Krakowa). Park oferuje niezapomniane wrażenia, zarówno dla młodszych jak i starszych, na 123 atrakcjach rozmieszczonych na 70 hektarach terenu. Na obszarze parku wydzielone są różne strefy tematyczne: Bajkolandia, strefa familijna, strefa ekstremalna, Water Park, Smoczy Gród oraz Aqualantis.
Strefa ekstremalna to już przestrzeń dla wyjątkowo odważnych i spragnionych mocnych doznań. Zabawę na najwyższych obrotach zapewniają najszybsze i największe Roller Coastery, ogromne wahadło Azec Swing, czy potężne 40 metrowe ramię Space Boostera, których prędkość osiąga nawet 140 km/h. Na pierwszy plan wysuwa się tutaj Hyperion – najwyższy i najszybszy w Europie w swojej kategorii oraz SPeed Water Coaster – światowy rekordzista wśród wodnych Roller Coasterów.
Smoczy gród to z kolei strefa stylizacją przenosząca do świata Władcy Pierścieni i Wiedźmina. Wyjątkowa kraina fantastyki wykonana w drewnie i kamieniu, z detalami nawiązującymi do architektury średniowiecza. Water Park i Aqualantis to strefy na piękną, wakacyjną pogodę. Można tutaj zażyć relaksu i kąpieli, ciesząc się egzotycznym otoczeniem. Z kolei Strefa familijna oferuje przestrzeń do zabawy dla całych rodzin.
